Ryby głosu nie mają, czyli słów kilka o historii karpia na Ziemi Opolskiej.


Ryby głosu nie mają, czyli słów kilka  o historii karpia na Ziemi Opolskiej.

Niemodlin “karpiem stoi” Uśmiech a tradycja hodowli karpia książęcego, wcześniej zwanego cesarskim i królewskim, sięga kilka wieków wstecz, do XVI stulecia.
W tamtej epoce nasze rejony słynęły m.in. z gospodarstw rybnych, a hodowla karpi (i nie tylko) stanowiła główne źródło utrzymania wielu ludzi. Dla dóbr niemodlińskich stawy hodowlane miały więc niebagatelne znaczenie. Dziś również stanowią ważny element, nie tylko gospodarki, ale też tożsamości, kultury i tradycji tego regionu.

Warunki naturalne, obecność licznych zbiorników wodnych, tereny podmokłe i – o czym pisaliśmy już w artykule o arboretum – łagodny jak na tę część kraju klimat sprawiały, że na przestrzeni kilku wieków tradycja nie zanikła. Rozwija się dalej, do czego i my dorzucamy swoje skromne trzy grosze.

Jakie były początki tego wielkiego przedsięwzięcia? W Urbarzu z 1534 roku znaleźć można nazwy stawów (istniejących do dnia dzisiejszego!), takich jak: Wołowce, Tasznica czy Magnusowski. Wymienia się ich raptem kilka. Na początku wieku XVII jest ich już 15, w których pływa ok 800 kop ryb, tj. prawie 5 tysięcy sztuk. Sporo. Do tego doliczano ponad 40 tak zwanych stawów odrostowych, w których pływało ponad drugie tyle narybku. Ze zbiorników wodnych miano wtedy odławiać około 300 kop karpi rocznie. Inne ryby również hodowano, m.in. liny i szczupaki.

Źródła historyczne z tamtych czasów podają nawet liczby, dotyczące sprzedaży hodowanych w okolicy ryb: w 1647 roku sprzedano, za 1221 talarów, ponad 130 kop karpi, 21 kop szczupaków i 50 kop innych ryb. I liczby te wzrastały. Odbiorcami mieli być głównie kupcy z Dolnego Śląska i Ziemi Opolskiej (głównie Wrocław i Brzeg) oraz kapucyni nyscy.

Dziś hodowla ryb ma się bardzo dobrze. PGL LP Gospodarstwo Rybackie Niemodlin działa na obszarze prawie tysiąca hektarów (dokładnie: 961,23 ha), obejmującym stawy na terenie Nadleśnictw Opole, Rud Raciborskich oraz Tułowic.

Podstawą hodowli jest, rzecz oczywista, karp, który prowadzony jest w trzyletnim cyklu obejmującym m.in. tarło naturalne. Cała hodowla prowadzona jest tak, by możliwie najwierniej odtworzyć warunki naturalne, z dbałością o ekologię. Stąd także zdrowe, zbożowe karmy dla ryb.

Hoduje się w Niemodlinie również sumy, szczupaki, liny, karasie, a także tołpygi białe i pstre oraz ryby o wdzięcznej nazwie amur.

Święto karpia

Od lat obchodzimy w regionie Święto Karpia , ale w tym roku święto zawitało, po raz pierwszy, w nasze skromne zamkowe progi. 19 listopada, w sobotę, z połączonych sił Lokalnej Grupy Rybackiej, Gospodarstwa Rybackiego Lasów Państwowych w Niemodlinie, Gminy Niemodlin, Ośrodka Kultury i z naszym udziałem, odbyła się impreza plenerowa na zamku. Atrakcje kulinarne, pokazy kowalstwa artystycznego, ceramiki, snycerstwa, gry i zabawy dla najmłodszych, zwiedzanie zamku i miasta z przewodnikiem… atrakcji było wiele. Mamy nadzieję, że za rok też się zobaczymy!

Wigilijny karp

Wigilijny karp to typowa polska tradycja. Dlaczego właśnie karp? Wyjaśnień jest wiele. Karp na wigilijnych stołach pojawił się już w średniowieczu. Był on wtedy rybą kosztowną i uchodził za przysmak na wyjątkowo ważne okazje. A tak właśnie traktowano  wigilijną kolację.

Drugi powód to popularność hodowli karpia, którą na ziemiach polskich rozpoczęli w okresie średniowiecza cystersi. Ryba była daniem postnym a także symbolem chrześcijaństwa. W znajdujących się na terenach klasztornych  stawach mnisi hodowali m.in. karpie, które szybko stały się jedną z najpopularniejszych ryb hodowlanych w Polsce. Jadano go m.in. w wigilijny wieczór, zaś społeczeństwo zwykło karpia kojarzyć z zakonem cystersów, a tym samym – z religią. Te dwa czynniki zadecydowały o tym, że ze wszystkich ryb to właśnie karp stał się rybą najchętniej jadaną w wigilijny wieczór.

18 grudnia zapraszamy na Jarmark Świąteczny gdzie będzie można skosztować Książęcego Karpia, wędzonego w naszej kuchni polowej..taka mała próba generalna przed czasem świątecznym. A historia niemodlińskiego karpia stała się inspiracją dla naszej zamkowej pracowni ceramicznej w tworzeniu niezwykłych eksponatów.Zapraszamy!

mms_img1827605721 mms_img-1152258420 mms_img-1702823010 mms_img-1205716597

jarmark_swiateczny

Źródła:
www.niemodlin.katowice.lasy.gov.pl
http://karpia.pl/